Kontroler

„Rzadki mutant widywany niedaleko centrum Zony. Powierzchowne podobieństwo do humanoida z nieproporcjonalnie dużą głową. Ma świetną percepcję i zdolność kontrolowania słabiej rozwiniętych stworzeń. Dorosłe osobniki są w stanie przejąć kontrolę nad umysłem człowieka. To zawzięty wróg - spotkania z nim obawiają się nawet najbardziej doświadczeni stalkerzy.”

— PDA S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla

Kontroler to mutant występujący w całej serii S.T.A.L.K.E.R.

Kontroler
Kontroler
Gra	Cień Czarnobyla Czyste Niebo Zew Prypeci
Rodzaj	Zmutowany człowiek
Rozmiar	Średni
Zagrożenie	Duże
Liczebność	Mała
Kategoria	Mutanty
Statystyki
Zdrowie	Wysoki
Rodzaj ataku	Walka wręcz Atak PSI
Umiejętności	Telepatia Kontrola umysłu Zmienianie ludzi w Zombie
Mocne strony	Duża żywotność Skuteczne ataki psioniczne Zdolności telepatyczne Może obezwładnić przeciwników Przemienianie ludzi w Zombie, które mogą pomagać w walce. Wysoki intelekt Bardzo wysoka percepcja Wysoka skuteczność w walce dystansowej
Słabe punkty	Kiepsko walczy na bliskim dystansie Duża wrażliwość na obrażenia cięte  Dosyć powolne poruszanie się Do skutecznego ataku potrzebuje kontaktu wzrokowego Najczęściej przebywa w zamkniętych pomieszczeniach, które kumulują obrażenia od materiałów wybuchowych. Z racji dużej budowy, Kontroler jest stosunkowo łatwy do trafienia.
Występowanie
Lokacje	Podziemia Agropromu Magazyny Wojskowe Czerwony Las Jantar Zaton Jupiter Prypeć

Miejscowe opowieści

„... Przywódca oddziału i dwóch żołnierzy zniknęło rano. Wyruszyli na patrolowanie terytorium i już nie wrócili. Co ciekawe, dowódca oddziału miał eksperymentalne urządzenie do ochrony przed wpływem PSI. Wartownik nie słyszał strzałów ani krzyków. Po prostu rozpłynęli się w powietrzu. ... zostali zabrani przez Kontrolera, mutanta o zdolnościach telepatycznych. Opuścił on Zonę, przemknął obok anomalnych obszarów i legowisk psów i szczurów. Kiedy dotarł do stanowiska wojskowego, był bardzo wyczerpany i nie mógł przejąć kontroli nad wszystkimi żołnierzami. Opanował więc tylko dowódcę oddziału i dwóch żołnierzy. Osadził się na dachu fabryki, zabił jednego zakładnika,a resztę umiejscowił tak, by mogli łatwo dostrzec zbliżającego się wroga...”

„... Kontroler osiadł na przejętym posterunku wojskowym. Na pierwszy rzut oka wszystko wygląda zupełnie normalnie, wojsko komunikuje się przez walkie-talkie, rozmawia ze sobą, porusza się po bazie. Jednakże, jeśli się przyjrzysz, zauważysz ograniczone i nienaturalne ruchy, często powtarzające się frazy (powtarzają to samo bez końca, itd.). Jeśli podkradniesz się bliżej, możesz również zauważyć poranione ciała żołnierzy w rogu podwórka ...”

— Folklor Zony

Charakterystyka

Aby poznać genezę Kontrolerów należy się cofnąć do czasów niedługo po powstaniu Zony. Kontrolerzy pojawili się w wyniku eksperymentów przeprowadzanych w Zonie przez Grupę w Laboratorium X-16 w celu rozwoju zdolności telepatycznych u człowieka. Po pierwszej emisji Laboratorium X-16 zostało opuszczone, a badane osoby zostały pozostawione same sobie. Wygląda on z pozoru podobnie do człowieka, jednak z nieproporcjonalnie dużą głową, resztkami włosów na głowie, głęboko osadzonymi, wyłupiastymi oczami, pulsującymi owrzodzeniami po obu stronach głowy, tułowiem owiniętym w szmaty lub bandaże, ubrani w stare szmaty bądź spodnie / dżinsy. Kontrolerzy są wysoce inteligentnymi jednostkami, wyróżnia je również fenomenalna percepcja, co w połączeniu z możliwościami w zakresie kontroli umysłu pozwala im przejąć panowanie nad ludźmi, a także słabiej rozwiniętymi mutantami. Ponadto mutant nie jest w stanie fizycznie mówić ludzką mową, ale może rozmawiać telepatycznie (przykładowym Kontrolerem jest ten z Niebezpiecznej jaskini).

Używają potężnych ataków psionicznych, często dokonywanych nawet na spore odległości. Ataki psioniczne mają jednak pewien mankament - przy zbyt intensywnym oddziaływaniu Kontrolera na zaatakowaną jednostkę może on uszkodzić jej mózg i ośrodek nerwowy co powoduje znaczne zmiany w jej zachowaniu oraz wyglądzie, finalnie skutkuje to przemienieniem w Zombie. Ponadto mogą oni przejmować kontrolę nad kilkoma osobami na raz, dlatego jeśli mają wystarczająco dużo czasu, są wstanie zmienić w Zombie nawet całe grupy ludzi. W dodatku atak psioniczny Kontrolera jest tak silny, że ofierze towarzyszy niesamowity ból głowy, i istnieje uczucie, że kończyny są wypełnione ołowiem. Ten rodzaj przeciwnika to największy kaliber w Zonie, nawet najbardziej doświadczeni Stalkerzy obawiają się Kontrolerów.

Umiejętności

Podstawową i najgroźniejszą umiejętnością Kontrolerów jest bez wątpienia oddziaływanie telepatyczne na swoich przeciwników. Mogą oni wykonać potężny atak psioniczny, który doprowadza do przejęcia kontroli nad ofiarą lub przemiany w Zombie. Dodatkowo, Kontrolerzy potrafią generować małe pole psioniczne wokół siebie dzięki czemu mogą delikatnie zmieniać tor lotu pocisków, które lecą w ich stronę. Atakowi Psionicznemu tego rodzaju mutantów towarzyszą zaburzenia widzenia oraz omamy słuchowe, występują również zaburzenia równowagi i problemy z poruszaniem się.

„Wykorzystują twój umysł przeciwko tobie. Kiedy polujesz na kontrolera, trzeba wykorzystywać osłony, bo on musi cię widzieć, żeby móc wpływać na twój umysł... Oprócz tego kontrolerzy są dość wolni, więc jeśli waży się twój los, używaj granatów”

— Traper

Ciekawostką jest, że o ile Kontroler może atakować nawet na dalekie odległości, o tyle jest podatny na bezpośrednie ataki, jeśli więc ktokolwiek zdoła podejść do Kontrolera na tyle blisko aby zmusić go do walki w zwarciu zwiększy swoje szanse na pokonanie go, tym bardziej, że ataki wręcz są znacznie mniej groźne niż ataki telepatyczne. Do atakowania bezpośrednio Kontroler używa swoich szponów, które są w stanie zadać poważne obrażenia cięte oraz zadrapania. Generalnie jednak zaleca się unikania Kontrolerów, wdawanie się w walkę z tymi mutantami powinno następować tylko i wyłącznie wtedy kiedy nie ma już absolutnie innego wyjścia. Aby móc sprostać tak twardemu przeciwnikowi należy posiadać wytrzymały pancerz gwarantujący ochronę przeciwpsioniczną, a także specjalistyczne uzbrojenie w postaci karabinków szturmowych, materiałów wybuchowych lub broni odpowiedniej do walki bezpośredniej.

Zachowania i styl życia

Kontroler mimo swoich silnych zdolności nie jest zbyt agresywnym gatunkiem i trzyma się z dala od innych mutantów. Bardzo rzadko można spotkać tego mutanta na otwartym terenie. Kontrolerzy żyją głównie w podziemiach, kanałach, laboratoriach i ruinach starych budynków, tylko głód może zmusić ich do wyjścia na powierzchnię. Kontrolerzy utrzymują wokół siebie coś w rodzaju orszaku, składającego się z Zombie, Ślepych psów i Snorków, które służą im zarówno jako strażnicy, jak i jedzenie. Mutanty te walkę nawiązują tylko kiedy przeciwnik znajdzie się w ich zasięgu, bardzo rzadko ścigają swoich przeciwników. Jeśli przejmie kontrolę nad Stalkerem, najczęściej sprawia, że strzela do swoich ludzi.

Podgatunki

Istnieje taki podgatunek jak "Kontroler tunelowy" zdolny do atakowania z mniejszej odległości. Również w Cieniu Czarnobyla, w Wiosce Pijawek w Magazynach Wojskowych, czasami znajduje się podgatunek Kontrolera - podziemny.

Występowanie

Cień Czarnobyla

• Jeden z Kontrolerów znajduje się w Podziemiach Agropromu. Bohater natrafia do niego przy okazji przeszukiwania tego rejonu. Mutant będzie tam przebywał cały czas jeśli nie zostanie zlikwidowany stanowiąc zagrożenie dla każdego Stalkera, który odważy się zejść do podziemi.
• Następny Kontroler przebywa w Laboratorium X-16, jest on odpowiedzialny za zabicie jednego z najbliższych przyjaciół Striełoka, a zarazem jedno z najbardziej doświadczonych Stalkerów w Zonie - Ducha, który natknął się na niego podczas eksploracji podziemnego kompleksu badawczego.

• Pojawienie się trzeciego Kontrolera zależy od działań gracza: jeśli gracz pomaga Wolności, to w Wiosce Pijawek pojawi się w jednym z domów.

• W przypadku wrócenia z Prypeci po zniszczeniu sił Monolitu w pobliżu Mózgozwęglacza, można spotkać jednego lub kilku Kontrolerów w pobliżu Czerwonego Lasu.

• W fabryce w Jantarze, w pobliżu wejścia do laboratorium, występuje w misji zlecanej przez Generała Woronina.

Czyste Niebo

• W Podziemiach Agropromu, w ogromnej hali z anomaliami. Spotykany w wątku fabularnym.
• Dwóch na bagnach w pobliżu Bariery, w przypadku podjęcia się zadania polegającego na poszukaniu artefaktu.

Zew Prypeci

• W trzeciej części trylogii jeden z Kontrolerów pojawia się w jaskini pod spaloną farmą w Zatonie, jest tam od samego początku gry.
• Następny Kontroler, który jest znacznie silniejszy niż jego towarzysze, pojawia się w Jupiterze w zadaniu dla Ekologów. Kiedy gracz znajduje przerobiony izolator, Kontroler pojawia się w wagonie, który znajduje się przy wyjściu z tunelu. Przejmuje kontrolę nad grupą Topola, a jeśli gracz szybko nie zabije Kontrolera, Stalkerzy staną się Zombie i otworzą ogień w stronę Diegtiariowa.
• Trzeci Kontroler pojawia się już w Prypeci, gdzie niszczy grupę Wojskowych i przejmuje kontrolę nad wartownikiem, o którego odnalezienie prosi Diegtiariowa Pułkownik Kowalski. Jest w warzywniaku i pojawia się dopiero po wejściu Majora do budynku i samobójstwie Porucznika Stecenko.
• Czwarty Kontroler pojawia się w Laboratorium X-8 w Prypeci, jeśli gracz znajdzie wszystkie sześć dokumentów.
• Po uzyskaniu osiągnięcia "Łowca mutantów" Kontroler, wraz z innymi potężnymi mutantami, takimi jak Nibyolbrzym czy Chimera, zacznie się odradzać wszędzie w pobliżu Jupitera.

• Niezwykle rzadko zdarza się znaleźć Kontrolera na otwartym terenie, w pobliżu bunkra naukowców, na Stacji Janów czy na parkingu.

• Można go spotkać w pobliżu cementowni (czasami może być na wieży).

• Po otrzymaniu osiągnięcia "Łowca mutantów" i wykonaniu zadania polegającego na przyniesieniu Przerobionego izolatora Ekologom pojawi się w tunelu.

Stosunek do innych mutantów

Kontrolerzy nie atakują Burerów i Izlomów, być może z uwagi na fakt, że te trzy osobniki są mutantami podobnego typu. Zarówno Burery, Izlomy, jak i Kontrolerzy, są to ludzie, którzy padli ofiarą eksperymentów programu naukowego "Uniwersalny żołnierz", mający na celu stworzenie "super-żołnierzy". Inne mutanty, jak szczury, Dziki czy Mięsacze służą im jako pokarm. Kontrolerzy starają się unikać spotkań z Pijawkami, Chimerami i Nibyolbrzymami, ponieważ stworzenia te są niepodatne na ataki psioniczne. 

Towarzystwem Kontrolerów najczęściej są inne podziemne mutanty, jak Snorki lub też Zombie. Snorki zazwyczaj spotykane są w podziemiach, Zombie z kolei to Stalkerzy, którzy mieli pecha natrafić na Kontrolera podczas swoich wędrówek. Mimo to oba mutanty są wykorzystywane przez Kontrolera jako coś w rodzaju siły militarnej oraz ochrony.

Mocne strony

• Duża żywotność
• Skuteczne ataki psioniczne
• Zdolności telepatyczne
• Może obezwładnić przeciwników
• Przemienianie ludzi w Zombie, które mogą pomagać w walce.
• Wysoki intelekt
• Bardzo wysoka percepcja
• Wysoka skuteczność w walce dystansowej

Słabe punkty

• Kiepsko walczy na bliskim dystansie
• Duża wrażliwość na obrażenia cięte 
• Dosyć powolne poruszanie się
• Do skutecznego ataku potrzebuje kontaktu wzrokowego
• Najczęściej przebywa w zamkniętych pomieszczeniach, które kumulują obrażenia od materiałów wybuchowych.
• Z racji dużej budowy, Kontroler jest stosunkowo łatwy do trafienia. 

Strategia walki z Kontrolerem

Kontroler to przeciwnik wytrzymały, który potrafi szybko pozbawić życia. Istnieje kilka metod likwidacji Kontrolerów, jednak zależą one od środowiska i otoczenia w jakim toczy się walka, a także od uzbrojenia i ekwipunku Stalkera. Atrybuty samych Kontrolerów również nieco się zmieniają w poszczególnych częściach trylogii dlatego warto dopasować uzbrojenie i pomysł na walkę do otoczenia oraz warunków.

Cień Czarnobyla

• Kontroler w Podziemiach Agropromu może zostać zupełnie pominięty jeśli główny bohater zdecyduje salwować się ucieczką. Wystarczy wejść po drabinie na końcu tunelu i przedostać się do bazy wojskowej. Jeśli natomiast bohater zdecyduje się walczyć czeka go trudne zadanie, gdyż walka w wąskim, długim tunelu bez osłon jest bardzo ryzykowna. W tej sytuacji Kontrolera można zniszczyć na dwa sposoby - pierwszy, korzystając z niewielkiej osłony jaką daje przejście pomiędzy tunelami w postaci prowizorycznych drzwi, można prowadzić stamtąd ostrzał starając się trafić mutanta, będzie on jednak efektywnie używać swojej zdolności ataku PSI, a także będzie tworzył pole psioniczne, które sprawi, że część pocisków nie będzie w niego trafiać. Druga metoda - zaryzykować i jak najszybciej podbiec do przeciwnika atakując go nożem lub granatami, jednak po drodze trzeba zabić zmutowane gryzonie, które skutecznie zajmują czas, w tym samym czasie Kontroler będzie wyprowadzał kolejne ataki.
• W Laboratorium X-16 Kontroler, który uśmiercił Ducha znajduje się niedaleko wejścia dlatego też natychmiastowo zauważy on głównego bohatera i rozpocznie atak. Jako że przeciwnik znajduje się w stosunkowo niewielkim pomieszczeniu warto posłużyć się granatami, aby go zlikwidować. Mogą to być granaty ręczne lub strzał z granatnika podlufowego. W przypadku braku materiałów wybuchowych najlepszą metodą jest prowadzenia ostrzału z szybkostrzelnej broni automatycznej, mogą to być karabiny szturmowe lub karabinki snajperskie.
• Zaskakująco skuteczną metodą likwidacji Kontrolerów jest atak nożem, ich odporność na ataki bezpośrednie jest ograniczona, tym bardziej że nie mogą oni wykorzystać swoich zdolności telepatycznych do obrony, jak to ma miejsce w przypadku ataku bronią palną. Jeśli więc otoczenie umożliwia szybkie zbliżenie się do Kontrolera to jest to potencjalnie skuteczna, choć cokolwiek ryzykowna, i szybka metoda poradzenia sobie z tak trudnym przeciwnikiem.

Czyste Niebo

• W przypadku spotkania Kontrolera w Wiosce Pijawek największym problemem będzie obecność samych Pijawek. Jeśli bohater nie wyeliminuje ich wcześniej mogą się one włączyć do walki i zaatakować bohatera kiedy ten będzie stawiał czoła Kontrolerowi. Zacząć więc trzeba od zabicia wszystkich przeciwników znajdujących się w pobliżu zanim podjęta zostanie próba pobicia Kontrolera. Podczas walki warto wykorzystać budynki i zabudowania do ukrywania się przed atakami psionicznymi. Można wyczekać moment kiedy Kontroler kończy atak i wtedy wyprowadzić swój. Jak zwykle można zaatakować bezpośrednio nożem, ale jest ryzyko odniesienia ran od ataków psionicznych podczas szturmu oraz ran ciętych w bezpośredniej walce. Warto wykorzystać granaty i bezpieczenie zza budynku wyeliminować zagrożenie, albo również posłużyć się bronią palną, w tej sytuacji najlepsze są karabinki wyposażone w celownik optyczny PSO-1 oraz krótkie serie wystrzeliwane w kierunku głowy i tors Kontrolera.

Zew Prypeci

• Kontroler może zatrzymać umysł, ale nie może zatrzymać rakiety RPG-7u lecącej w jego stronę, materiały wybuchowe są najskuteczniejszą metodą eliminacji Kontrolerów, szczególnie kiedy znajdują się w pomieszczeniach jak ten w Sklepie w Prypeci. W tej sytuacji użycie również granatów ręcznych lub granatnika jest najbardziej efektywne gdyż siła wybuchu kumuluje się wewnątrz budynku.
• Warto zainwestować w pancerz gwarantujący ochronę przeciwpsioniczną, ograniczy to obrażenia od ataków dystansowych Kontrolera co może dać przewagę, szczególnie jeśli w grę wchodzi konieczność zbliżenia się do Kontrolera oraz walka w zwarciu przy użyciu noża.
• Kontrolerzy nie atakują przeciwnika jeśli nie znajduje się on w ich polu widzenia. Atakowanie zza osłon granatami lub bronią snajperską jest najbezpieczniejszą metodą walki. Niestety wiele zależy od otoczenia i tego typu walka nie zawsze jest możliwa dlatego trzeba posiadać zróżnicowane uzbrojenie.

Ciekawostki

• Przy wejściu do Niebezpiecznej jaskini w Zatonie słychać złowrogi głos: "Człowieku, odejdź stąd! Uciekaj, póki możesz!" To zdanie mówi Kontroler żyjący w tej jaskini, ale ponieważ mutant jest niemy, przekazuje je graczowi telepatycznie.
• Kontroler, wraz z Zombie oraz Pijawkami są mutantami najczęściej wspominanymi w dowcipach i przysłowiach.
• Po otrzymaniu osiągnięcia "Łowca mutantów" i długiej nieobecności w Jupiterze, Kontroler może pojawić się na Stacji Janów i zaatakować gracza, podczas gdy inni Stalkerzy, którzy są na stacji, nawet nie zareagują na jego obecność. Nawet jeśli gracz znajduje się za drzwiami stacji, Kontroler i tak zada obrażenia.
• W Cieniu Czarnobyla miał zostawiać rękę, jednak zrezygnowano z tego pomysłu.
• W Zewie Prypeci pojawia się częściej niż w poprzednich odsłonach.
• W Zewie Prypeci podczas ataku psi można zobaczyć obraz pochodzący od kontrolera w postaci czaszki. Jest to tylko iluzja i jeden z elementów ataku. Kontroler dokonuje ataków także psychologicznych, żeby osłabiać swoje ofiary.
• Istnieje kilka podgatunków Kontrolerów, ale wszyscy wyglądają prawie tak samo, a w walce różnica jest jeszcze trudniejsza do zauważenia. To stary Kontroler, chudy Kontroler, gruby Kontroler i młody Kontroler.
• Kontroler swoimi atakami psionicznymi atakuje tylko gracza. Resztę Stalkerów i mutantów atakuje tylko rękoma, z wyjątkiem Cienia Czarnobyla, gdzie dla nich jest nieszkodliwy.
• W Czystym Niebie Kontroler pojawiający się w Podziemiach Agropromu tworzy widma innych mutantów.
• To ciekawe, że Kontrolerzy pojawiają się w podziemiach i zamkniętych laboratoriach, gdyż nie mają tam możliwości zdobycia pożywienia. Być może potrafią przechodzić w stan jakiegoś rodzaju hibernacji, aby przetrwać długi czas bez żywności. Jednak to tylko hipotetyczne założenie, w grze Kontrolerzy są zawsze aktywni.
• Wygląd Kontrolera zmieniał się wraz z rozwojem produkcji gry.
• W Cieniu Czarnobyla, w Podziemiach Agropromu jeśli gracz zajdzie Kontrolera od tyłu, ten zignoruje gracza i pójdzie do wyjścia.

Literatura

• W powieści Denisa Szabałowa "Prawo do użycia siły" występuje taki sam potwór ze zdolnościami telepatycznymi i identycznym wyglądem, nazywa się Mikser.

• W powieści Romana Kulikowa "Dwie uśmiechy dla kontrolera" mutant ten jest jedną z kluczowych postaci.

• W książce "Strefa klęski" silny, indywidualny Kontroler nadzorował frakcję Grzech.

• W tej samej książce Hemul przeprowadza przesłuchanie Kontrolera, aby znaleźć powód przełomu mutantów.

• W książkach S. Nedoruba "Znaki życia" i "Klepsydra" jedna z postaci, nazywana Senatorem, przez długi czas ukrywała, że jest Kontrolerem, ponieważ udało mu się, w przeciwieństwie do swoich braci, zachować pierwotny wygląd, bliski człowiekowi. W Klepsydrze inny Kontroler został zabity przez Stalkera Borlanda za pomocą Karabinu Gaussa.

• Również w książce S. Nedoruba "Tajemnica Poltergeista" występuje Kontroler o imieniu Tybet, który przejął kontrolę nad przyjaciółmi Borlanda w Fabryce Rostok. On sam nie mógł kontrolować Borlanda z powodu noża senatora, który później nadał Tybetowi niemal ludzki wygląd. W kolejnej książce, "Horyzont zdarzeń", Tybet zostaje zabity przez Marka i Borlanda, ponieważ nie chciał, aby Monolit został ponownie zniszczony.

• W książce "Narodziny Zony" A. Levitsky'ego jest wspomniane, że Kontrolerzy mogą używać Karabinu Gaussa.

• W książce "Skarb Sępa" występuje rozsądny Kontroler, który zmienił wygląd, ale nie stracił własnego "ja". I jest również byłym znajomym jednej z kluczowych postaci.

• W książce "Cień Czarnobyla" Kieł, mając tylko nóż do kości, samodzielnie pokonał Kontrolera.

• W książce "Zew Prypeci" jedna historia opisuje, jak Kontroler zapamiętał głównego bohatera i przebrał się za niego, wyświetlając swój wizerunek w mózgach tych, którzy go widzieli, zastępując tym samym bohatera.

• W książce "Zła wojna" oddział Najemników znany jako "Szare Gęsi" oswoił jednego Kontrolera i zaczął używać go do własnych celów.

Galeria

Cień Czarnobyla i Czyste Niebo

Zew Prypeci

Atak PSI - Iluzje Kontrolera

Kontroler atakuje także psychikę ofiary, próbując ją osłabić na wiele sposobów min. iluzjami.

Iluzja czaszki podczas ataku Kontrolera

Czaszka widziana przez ofiary podczas ataku psionicznego.

Prawdopodobny pierwowzór czaski

Analiza porównawcza iluzji Kontrolera

W grze

Kontroler w podziemiach Agropromu

Tunel pod Instytutem Badawczym

Wizerunek Kontrolera

Mutant na otwartym terenie

Wcześniejszy model Kontrolera

Stalker z oddziału Topola pod wpływem Kontrolera

Kontroler podczas ataku

Model przedstawiający spokojnego Kontrolera

Kontroler przemawiający do Majora Diegtiariowa w Zatonie

Kontroler na Stacji Janów